1. Không khí của ngôi vườn.
Tôi muốn nói lại cái cảm giác thuần túy của một người khi trút bỏ đi trong mình chuyên môn kiến trúc, những tri thức về lịch sử hay thực vật. Tôi đến đây vào một buổi chiều tháng năm và ra về vào buổi sáng hôm sau. Tôi cảm thấy như được trốn khỏi cái ồn ào của thành phố, bình tĩnh uống nước, nói chuyện đến khuya với anh Dũng và một vài người bạn. Chui qua con đường phủ bởi giàn bí dài, gợi nhớ tới những trưa nắng hè ở nông thôn Việt Nam, người ta chạy ra tránh nắng dưới những giàn bí, giàn mướp ngồi buôn chuyện. Rồi từ hành lang tầng hai của một ngôi nhà dân gian trong khu vườn, nhìn xuống hàng cây hoa sữa, hàng cây cau giúp con người ta tìm được cảm giác thư giãn. Điều quan trọng ở đây là khoảng cách hết sức hợp lý tài tình giữa các ngôi nhà, giữa các gốc cây với nhau, nó thể hiện sự tỉ mỉ cẩn trọng trong việc xây dựng ngôi vườn cũng như con mắt thẩm mỹ của người chủ khu vườn.
Buổi sáng chúng tôi ăn sáng uống cà phê tại chiếc bàn kính mà chân của nó là cái gốc cây có nhiều rễ của một cây gỗ khá lớn. Hôm đó trời không nắng, anh Dũng cho biết vào những hôm trời nắng ánh nắng chiếu hắt vào ngôi nhà dân gian và hàng cây phía bên kia ngôi vườn. Tôi tưởng tượng ra ánh sáng của một buổi sáng sớm ở vùng nông thôn miền Bắc tôi đã sinh ra và lớn lên, thứ ánh sáng gọi người ta chuẩn bị cho một buổi đi làm ngoài cánh đồng.
2. Một địa điểm lý thú để tìm hiểu kiến trúc dân gian và các đồ thủ công mỹ nghệ của dân tộc
Trong một khu vườn, sự tồn tại đồng thời nhiều hình thái kiến trúc dân gian từ miền Bắc, Trung Nam là một sự kiện hiếm có, người đến vườn có thể so sánh phân biệt được cách sống và sinh hoạt tại nhiều miền khác nhau của Việt Nam.
Điều mà tôi cho là có ý nghĩa nhất trong ngôi vườn Minh Trân là cách anh Dũng đã tập hợp và xây dựng những ngôi nhà dân gian trong đó. Những ngôi nhà dân gian mà anh Dũng xây dựng trong khu vườn Minh Trân không mang ý nghĩa xây dựng mới những ngôi nhà mô phỏng theo ngôi nhà cũ. Điều thú vị nhất ở đây là anh Dũng đã cất công đi tìm kiềm và mua lại những cây gỗ cũ của những ngôi nhà dân gian đã bị bỏ đi không sử dụng trên khắp mọi miền đất nước. Từ những cây cột, cây kèo tưởng như không còn tác dụng đó, anh Dũng tập hợp lại, dựng lên nhưng ngôi nhà gỗ mang bóng dáng của những ngôi nhà truyền thống trong khu vườn. Cách làm này của anh Dũng dù ý thức hay vô thức, ở khía cạnh bao tồn giữ gìn các yếu tố văn hóa, là hết sức có ý nghĩa, nó giống như việc một mình cố lưu giữ lại những gì có thể trước sự biến mất đi nhanh chóng những ngôi nhà truyền thống. Không chỉ có các ngôi nhà dân gian, mà trong đó, trong các ngôi nhà truyên thống đó còn triển lãm đủ các chủng loại đồ thủ công mỹ nghệ trên khắp mọi miền đất nước.
3. Một kho tàng về thực vật nhiệt đới phong phú
Tôi đặc biệt thích khu vườn này ở chỗ nó chứa trong đó một kho tàng quý báu về các loại cây có thể dùng trong vườn ở vùng nhiệt đới. Anh Dũng cho biết đã tuyển chọn và bắt đầu trồng những cây đầu tiên từ 20 năm về trước khi đó khu vườn vẫn là vũng bùn lầy.
Trong thời đại hiện nay, một công trình kiến trúc được thiết kế trong thời gian hết sức ngắn ngủi, từ vài tháng, vài ngày, thậm chí ở Việt Nam tôi có nghe nhiều bạn bè kể lại chỉ vài tiếng.
Tuy nhiên, với một kiến trúc sư, để hiểu một cái cây sinh ra và lớn lên như thế nào không phải là đơn giản. Ngươi kiến trúc sư đó phải mất thời gian nhìn ngắm quá trình phát triến của nó, qua đó mới có thể áp dụng vào thực tế. Một cái cây sinh ra va lớn lên ít nhất cũng phải mất 10 năm, mới có cái vóc dáng cần thiết. Như vậy tôi nghĩ rằng để sử dụng cây xanh nhuần nhuyễn như một yếu tố kiến trúc trong công trình của mình, các kiến trúc sư phải tốn cả một thời gian dài để thử nghiệm.
Với khía cạnh này, khu vườn Minh Trân có thể nói là một điểm tham quan học tập tốt cho các bạn kiến trúc sư trẻ bởi sự phong phú về chủng loại cũng như tuổi tác của chúng. Hơn nữa, tại một nơi ồn ào nhộn nhịp như thành phố HCM, nơi mà người ta xem đất như một thứ hàng xô bồ, dễ dàng chia năm sẻ bẩy để buôn bán, thì sự tồn tại của khu vườn Minh Trân là sự kiện hiếm có.
Main
